Meclis-i Mebusanın Çalışmaları 1914-1918, 2023

Bu tez, 1914 Meclis-i Mebusanı’nı inceleyen bir Türk Parlamento Tarihi çalışmasıdır. 1914 Meclis-i Mebusanı, II. Meşrutiyet döneminin 3. devresidir. Bu devre İttihat ve Terakki’nin ülkeye tam anlamıyla egemen olduğu siyasal sürecin parlamento ayağını simgelemektedir.

İttihat ve Terakki,  1914 Meclis-i Mebusanı olarak anılan ve Birinci Dünya Savaşı’na denk gelen dönemde; başta askeri, adli, iktisadi olmak üzere pek çok hukuki düzenleme yapmıştır. Meclis-i Mebusan’da gerçekleştirilen düzenlemeler içerisinde; Kanun-ı Esasi değişiklikleri, askeri, adli ve laik hukuka ilişkin kanunlar ön plana çıkmaktadır. İktisadi anlamda ise; kapitülasyonların kaldırılması, Teşvik-i Sanayi Kanunu ve savaşın meydana getirdiği mali sorunları ortadan kaldıracak düzenlemeler yer almaktadır.

Tez; Meclis-i Mebusan’ın 1914-1918 yılları arasındaki çalışmalarını, Meclis’in hangi hukuksal yapıdan meydana geldiğini, mebus aritmetiğinin yasama dönemlerine göre oluşumunu incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca Birinci Dünya Savaşı yıllarında ülkenin karşılaştığı sorunlara Meclis-i Mebusan özelinde bakmaya çalışılmış; mebusların yasama faaliyetine katılımları, hükümet ile ilişkilerine ışık tutulmasına gayret gösterilmiştir.

Anahtar kelimeler: 1914 Meclis-i Mebusanı, İttihat ve Terakki, Birinci Dünya Savaşı, Türk Parlamento Tarihi, Kanun-ı Esasi